W dniach 7-11.05 odbyła wizyta studyjna „Zatrudnienie osób z niepełnosprawnościami w sektorze ekonomii społecznej”. Uczestnikami wizyty byli przedstawiciele władz samorządowych, organizacji pozarządowych.
Pierwszego dnia gościliśmy w Coopertiva Citta Alta – spółdzielni, która prowadzi w samym centrum Bergamo restaurację Il Circolino. Spółdzielnia powstała w 1981 roku przede wszystkim jako miejsce spotkań przeznaczone głównie dla osób starszych. Dzisiaj liczy 1 400 członków! Spółdzielnia zatrudnia i oferuje staże dla osób defaworyzowanych na rynku pracy (m.in. więźniów, osób niepełnosprawnych, uchodźców).
Następną tego dnia spółdzielnią była Azalea, która prowadzi placówki o charakterze socjalno-leczniczo-wychowawczym. Powstała w 1992 roku w Weronie. Szczególną uwagę przywiązuje do problematyki integracji osób z niepełnosprawnościami psychicznymi, mieszkającymi w Hotelu Gran Can. W zależności od możliwości mieszkańców, spółdzielnia angażuje ich w pracach hotelowych i/lub w restauracji związane z relacjami z ludźmi. Aktualnie ze względu na pandemię działalność hotelu jest zawieszona, niemniej podopieczni odbywają w hotelu zajęcia terapeutyczne – robią własnoręcznie m.in. lampy. Wraz z rozwojem indywidualnych umiejętności, społeczny program integracji staje się coraz bardziej zaawansowany. Spółdzielnia prowadzi również społeczną tawernę Osteria La Coopera 1945, w której mieliśmy przyjemność zjeść przepyszny obiad!
Trzeci dzień rozpoczęliśmy w CAUTO. Jest to sieć, która skupia dwie spółdzielnie socjalne (Cauto, Cantiere del Sole), jedno konsorcjum spółdzielni (Cantieraperto) oraz Stowarzyszenie wolontariuszy (Maremosso). Spółdzielnia zatrudnia 466 pracowników, z których blisko 170 należy do grupy defaworyzowanych na rynku pracy. CAUTO oferuje usługi środowiskowe poprzez tworzenie projektów, które łączą akcje ekologiczne i społeczne m.in. odzyskiwaniem materiałów, działalnością sklepu „z drugiej ręki” czy zbiórkom żywności z okolicznych marketów, które segreguje i przekazuje dalej potrzebującym organizacjom Przykładem dobrej współpracy sieci jest również jadłodajnia społeczna: wolontariusze dbają o dostarczenie żywności, która następnie wykorzystywana jest do przygotowania pysznych posiłków w spółdzielni.
Następnie udaliśmy się do Bariano, gdzie działa spółdzielnia Acli Servizi, która zajmuje się m.in. tworzeniem miejsc pracy i możliwości integracji społecznej dla osób znajdujących się w niekorzystnej sytuacji poprzez projekty w chronionym środowisku zajmującymi się usługami, m.in. co-packingu. Odwiedziliśmy jedno z miejsc pracy osób z niepełnosprawnościami, gdzie zajmują się aktualnie pakowaniem różnego rodzaju produktów dla firm zewnętrznych. Pracownicy, pomimo swoich codziennych zmagań ze zdrowiem, w pracy dają z siebie naprawdę wiele. Obserwując ich pracę można było zauważyć niezwykłą dokładność i prezycyjność.
Drugi dzień zakończyliśmy wizytą w niezwykłym miejscu – Scuderia Candiana. Podmiot prywatny, który od wielu lat działa na rzecz osób z niepełnosprawnościami. Prowadzi hipoterapię – metoda rehabilitacji ruchowej na bazie neurofizjologii, prowadzona przy udziale konia. Wspiera dzieci i młodzież, w tym tą mającą trudności z relacjami z otoczeniem. Działania te realizuje m.in. w formie wolontariatu. W trakcie wizyty usłyszeliśmy niezwykle wzruszające świadectwa od młodych ludzi z trudną przeszłością, którzy dzięki przebytej drodze, kontaktom z końmi i rodzinną atmosferą panującą w stadninie pełnej otwartości, zrozumienia i zaufania odbudowali poczucie własnej wartości, zaakceptowali swoje trudności i odnaleźli się w społeczeństwie. Podczas wizyty mieliśmy również okazję obserwować zajęcia hipoterapii, zobaczyć ścieżkę sensoryczną dla podopiecznych i spotkać się z burmistrzem Fornovo – Sabiną Dansei i radnym miejskim – Emilio Moleri, którzy wspierają działania Państwa Fratelli.
O naszej wizycie w Scuderia Candiana pisały lokalne włoskie media:
Trzeciego dnia odbyliśmy podróż do Mediolanu, gdzie znajduje się Cascina Biblioteca. Spółdzielnia prowadzi między innymi dzienne ośrodki pobytu osób o różnym stopniu i charakterze niepełnosprawności, choć dla niektórych jest po prostu domem – miejscem, gdzie mieszkają, żyją, integrują się społecznie. Jednym z jej celów jest włączenie na rynek pracy osób zagrożonych wykluczeniem społecznym: od młodzieży z niepełnosprawnościami intelektualnymi do osób z problemami psychologiczno-społecznymi tj. uzależnionych, leczonych psychiatrycznie, skazanych. Spółdzielnia świadczy usługi w zakresie pielęgnacji terenów zielonych, publicznych i prywatnych, prowadzi stajnię, kawiarnię w odrestaurowanym wagonie kolejowym czy restaurację Trattoria Solidale oraz sklepik z warzywami, które uprawia o nazwie „Szalona Sałata” :)! Sami mieliśmy okazję zjeść obiad przygotowany przez podpiecznych Casiny. Było pysznie!
Mieliśmy także okazję poznać mieszkańców Casciny i zobaczyć jak wygląda ich dzień – na co dzień pracują z autorskim projektem innowacji polegającym na organizacji czasu podopiecznych według ich potrzeb i upodobań.
Kolejną spółdzielnią była IL GIARDINONE, która została założona w 1996 r. w Locate Triulzi. Zajmuje się projektowaniem i utrzymaniem terenów zielonych i pracami porządkowymi. Od 2015 r. spółdzielnia rozwija gospodarkę o obiegu zamkniętym, w której odpady z jednego procesu gospodarczego (np. fusy z kawy) są wykorzystywane w innej działalności (kompostowanie, uprawa grzybów) oraz produkcja naczyń z kawy – Fungo Box. W swojej działalności spółdzielnia kieruje się zasadami współpracy i solidarności, w tym celu tworzy ona nowe możliwości wejścia na rynek pracy, szczególnie osób defaworyzowanych, m.in. z niepełnosprawnościami, także w interesie lokalnej społeczności i większej integracji społecznej.
Ostatniego dnia byliśmy w niezwykle urokliwym miejscu nad jeziorem del Lago d’Endine, prowadzonym przez Spółdzielnię Socjalną l’Innesto działającą od 2003 roku Casa del Pescatore. Jest to restauracja nad samym jeziorem, w której pracują osoby z niepełnosprawnościami. Spółdzielnia prowadzi również agroturystkę czy oferuje usługi sprzątania i pielęgnacji ogrodów. Spotkaliśmy się z prezesem spółdzielni, który opowiedział historię tego miejsca i o doświadczeniach w pracy z osobami defaworyzowanymi.